معنا بخشی های من

امروز برای ساعاتی دو سایت خدمات دهنده وبلاگ فارسی فیلتر شدند. "پرشین بلاگ" حدود ساعت 14 امروز رفع فیلتر شد و "بلاگفا" ساعاتی پس از آن.

من موقعی که می­خواستم مطلبی روی وبلاگم بگذارم ناگهان با صفحه فیلترینگ مواجه شدم. همان صفحه ای که در سال جدید طراحی جدیدی پیدا کرده تا مثل صفحات هوشمند عمل کند و به جای سایت مسدود شده، گزینه هایی متناسب با جستجوی مخاطب فراهم کند. واقعا هم که این صفحه چقدر هوشمند بود! بلاگفا در همین صفحه فیلترینگ به عنوان یکی از وب سایتهای جایگزین پیشنهاد شده بود. فیلتر در فیلتر!

علت این فیلترینگ را نمی دانم اما مسوولیت قانونی همه فیلترینگ ها در فضای مجازی با کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه است. به هر حال من هیچ اطلاع رسانی از هیچ مرجع رسمی برای این اتفاق ندیدم اما همیشه در برابر چنین ماجراهایی در فضای مجازی یک قضاوت دارم و آن اینست که متاسفانه دست اندرکاران فیلترینگ سایت ها  الفبای فضای مجازی را هم نمی دانند.

دلیلم برای این ادعا بسیار ساده است. با فرض اینکه اساسا فیلترینگ سایت ها اقدامی درست باشد و با قبول مصادیق تعیین شده در فهرست کمیته مصادیق محتوای مجرمانه و با احترام به قانون جرایم رایانه ای کشور – که متاسفانه سر تا پا دارای اشکال است- باز هم هیچ دلیل منطقی برای فیلترینگ یک سایت ارایه دهنده خدمات وبلاگ وجود ندارد، همانطور که هیچ دلیل معقولی برای فیلترینگ یک سایت "شبکه اجتماعی" یا "رسانه اجتماعی" وجود ندارد.

چنین سایتها و شبکه هایی اساسا یک بستر و امکان برای بیان افکار و عقاید افراد در قالب وبلاگ نویسی یا امکان ایجاد ارتباط میان دوستان و شکل گیری جماعت های مجازی هستند. این رسانه ها در ذات خودشان خوب یا بد نیستند. بلکه این محتوای تولید شده توسط کاربران عضو این سایت هاست که می تواند مجاز یا غیر مجاز باشد. بنابراین باید با محتوای خلاف قانون برخورد شود. نه اینکه وب سایت ارایه دهنده خدمات یا وبلاگی که ممکن است تنها یک لینک یا یک جمله از  آن به منزله تخطی از قانون باشد مسدود شوند. 

واقعا هنوز برایم سوال است که چرا این دو وب سایت ارایه دهنده خدمات وبلاگ فارسی فیلتر شدند اما احساسی که امروز داشتم این بود که انگار کسی بدون اجازه وارد خانه ام شده است آن هم با کلید نه مخفیانه. احساس کردم حتی اگر بخواهم انتقادی به این شیوه فیلترینگ بنویسم کجا می توانم این کار را انجام دهم در حالی که بر اساس چنین فیلترینگی دیگر امکان ورود به وبلاگی که چند سالی را با آن گذرانده ام وجود نخواهد داشت و فضای کوچک مجازی من هم  به همین راحتی از دست می رود.

حدود ساعت 3 بعد از ظهر سه شنبه 18 / 3/ 89  یک تماس تلفنی تهدیدآمیز دریافت کردم مبنی بر اینکه اگر وبلاگتان را ظرف مهلت قانونی (تا آخر هفته) آپ نکنید حتی بدون اخذ آخرین دفاع، به اشد مجازات محکوم خواهید شد (محرومیت از تماس تلفنی با شخص تهدید کننده). ضمن سپاس از این تهدید محبت آمیز از آنجا که دل خودمان هم بسی برای وبلاگمان تنگیده بود تصمیم به آپ کردن آن به هر طریق ممکن گرفتیم.

با این مقدمه، در این پست می خواهم تفاوت "وبلاگ نویسی" و "شبکه اجتماعی نویسی" (خاطرنشان می کنم کپی رایت این عبارت برای خودم محفوظ است) را شرح دهم.

ماجرای این سوژه البته کمی قدیمی است اما با تاریخ این روزها هماهنگ است. سال گذشته در همین ایام بود که فیس بوک به عنوان یک شبکه اجتماعی قانونی (فیلتر نشده) که منعکس کننده بخش عمده ای از همان شور انتخاباتی معروف بود، در میان ما دانشجویان ارتباطات به عنوان پدیده ای منحصر به فرد جلوه می کرد.

یادم است که همان زمان برخی از دوستان که وبلاگ نویس هم بودند وبلاگ هایشان را رها کرده  و تنها به نوشتن در فیس بوک می پرداختند. عده ای نیز که وبلاگ نویس نبودند مدعی بودند که فیس بوک و سایر شبکه های اجتماعی به راحتی می تواند جایگزین تجربه وبلاگ نویسی شود. من از همان زمان مخالف این ایده بودم . هنوز هم معتقدم که تفاوت های عمده ای میان نگارش در این دو محیط مجازی وجود دارد که دلیل اصلی آن هم به تفاوتهای اساسی میان ویژگی های این دو محیط بر می گردد.