آزمون تخصصی دکتری ارتباطات امسال 60 سوال داشت. 10 سوال روزنامه نگاری، 25 سوال از نظریه های ارتباطات و مطالعات رسانه های جمعی و 25 سوال روش تحقیق.
یک نکته کلی: موضوعات سوالات در مجموع آشنا و قابل فهم بود اما ساختار سوالات حتی بعضی مباحث کاملا آشنا را به سوالات سخت تبدیل کرده بود. به همین دلیل در جلسه آزمون بعضی دوستان می گفتند اگر کمی خوانده بودیم سوالات را راحت می زدیم چون بسیارآسان بود در حالی که به نظر من اینطور نبود و همان دوستان هم اگر کمی بیشتر خوانده بودند متوجه گزینه های نزدیک به هم سوالات می شدند...
سوالات روزنامه نگاری: این بخش آزمون برای من غیرمنتظره ترین بخش آن بود. قبل از آزمون خیلی ها از من (که البته برای اولین بار می خواستم کنکور بدهم) راجع به منابع آزمون به خصوص بخش روزنامه نگاری آن سوال کردند. من هم لیست مهمترین ومشهورترین کتابها را دراین زمینه به آنها دادم. اما سرجلسه آزمون واقعا برای خودم این سوال پیش آمد که منبع بعضی سوالات چه کتابهایی است؟! اگر دوستان شناخت بهتری از منابع دارند لطفا کامنت بگذارند تا به بحث اضافه کنم.
موضوعات سوالات روزنامه نگاری شامل پایان بندی گزارش، مفهوم گزاره «خبر برای بازار»، اخبارفرایندمدار، نظامهای مطبوعاتی، اسطوره روزنامه نگاری، تاچمن، مدیریت سیستمهای وب، ایجاد وب سایت خبری، ارزشهای خبری، مدل والتر وارد می شد. مشخصا می توانم بگویم مباحث والتر وارد، ارزشهای خبری و نظامهای مطبوعاتی را می توانید در کتاب روزنامه نگاری نوین بدیعی و قندی بیابید (البته به این معنا نیست که در کتابهای دیگری نیامده).
سوالات نظریه : موضوعات سوالات نظریه و مطالعات رسانه های جمعی این آزمون شامل نظریه های جاشوا میرویتز/ نیکولاس آبرکرامبی و برایان لانگهرست/ کیوسیس/ مک کوئل(عرضه تنوع)، ادوارد سعید، ون دایک (کنترل عامه مردم)، هرمن، شومیکر، مانهایم/ راجرز/ لاسول/ آپادورای/ بودریار/ سوسور (ساخت گرایی)/ هابرماس.تامپسون/ گیدنز، رویکرد آئینی به مطالعات ارتباطی و رسانه ای / چارچوب دادن به روز، توسعه روستایی، ویژگی مخاطبان فعال رسانه، اقتصاد سیاسی رسانه، مارپیچ سکوت، اثرات رسانه، رسانه پیام است/ صنعت فرهنگسازی/ رابطه فرستند و گیرنده/ نظریه اطلاعات٬ فرهنگ می شد.
در مورد منابع بخش نظریه در کنکور امسال به نظرم از کتاب 1- اندیشه های انتقادی دکتر مهدیزاده 2- نظریه های ارتباطات سورین تانکارد 3- نظریه های ارتباطات مک کوئل سوالات بیشتری آمده بود. اما توجه داشته باشید که در کنکور 90 که من صرفا سوالات آن را دیده ام از نظریه های فرهنگی اسمیت سوالات زیادی آمده بود و بعید نیست که سال 92 از هیچ کدام از کتابهای مذکور سوال نیاید و مثلا به صورت جدی از کتابهای دیگری مثل نظريه هاي لیتل جان يا... سوال بيايد. به همین دلیل پیشنهاد من به داوطلبان 92 این است که همه این کتابها را بخوانند. در مورد منابع بخش مطالعات رسانه های جمعی فکر می کنم نمی توان منابع مشخصی ارائه کرد.
سوالات روش: این بخش را می توان ساده ترین بخش آزمون دانست. برخلاف تصوری که معمولا نسبت به سختی سوالات روش و آمار وجود دارد. سوالات این بخش نسبت به بخش نظریه آسان تر بود.
مهمترین موضوعات سوالات روش تحقیق: تعریف تحلیل محتوا، تحلیل محتوای کمی، تحلیل محتوای کیفی، پایایی در تحلیل محتوا، تحلیل عاملی، آزمون تی، خطای نوع اول در آزمون معناداری، سطوح اندازه گیری، مقیاس ها، تنظیم پرسشنامه، روایی درونی یا بیرونی، گراندد تئوری (که با ترجمه داده محور در آزمون آمده بود)، سنجش غیرمخل، آزمون نسخه آگهی، آزمایش، اثر هوتورن، تفسیر مضاعف، پانل، ناهماهنگی نمونه مطالعات پانل، می مه تیک در تحقیق کیفی، تحلیل گفتمان، تحلیل داده های کیفی، اپوخه، ویدئونگاری، بحران بازنمایی. همانطور که ملاحظه می کنید سوالات تحلیل محتوا زیاد تر است. من پیشنهاد همیشگی ام در وهله اول کتابهای روش تحقیق در علوم اجتماعی ببی است. برای حوزه های ارتباطی تر دو کتاب 1- تحقیق در رسانه های جمعی دومینک ترجمه سید کاووس سید امامی و 2- روشهای تحقیق کیفی در علوم ارتباطات نوشته لیندلاف و ترجمه گیویان را پیشنهاد می دهم. به نظرم بخش عمده سوالات روش را با خواندن همین کتابها می توان جواب داد. برای اینکه همه سوالات را خوب جواب دهید نیاز دارید مطالعات جانبی بیشتری داشته باشید.
اما پیشنهاد من به دوستان هم رشته ای این است که هیچ وقت فقط برای قبولی در کنکور نخوانید برای بهتر و عمیق تر فهمیدن و با هدف استفاده کاربردی بخوانید...
...............................
پ.ن: اخیرا متوجه شدم که سوالات روش تحقیق کیفی آزمون 91 از کتاب روش تحقیق کیفی اووه فلیک ترجمه هادی جلیلی آمده است. این کتاب را هم در فهرست کتابهایی که باید خواند بگذارید.(به روز شده در 3 اسفند 91)
مطالب مرتبط: